Letra drejtuar Hebrenjve 11:1

Letra drejtuar Hebrenjve 11:1

Hebrenjve 11:1 – ὑπόστασις [$upostasis] “garanci”


Kuptimi i termit ὑπόστασις [$upostasis] këtu (ashtu si edhe te 3:14 [shih edhe shpjegimin e dhënë aty]) është gjerësisht i diskutueshëm. Çështja ka të bëjë me atë se nëse termi është përdorur me kuptim objektiv (si te 1:3) apo subjektiv (krh. II Kor. 9:4). Përkthimet në gjuhë të tjera (madje edhe versionet interlineare) dhe në shqip janë të ndara si vijon: në kuptimin subjektiv, në anglisht është përkthyer me “assurance” ESV, NASB (’95), LSB dhe vers. interlineare Newberry, Douglas; “certainty” NASB (’20), “confidence” NIV, “being sure” NET; në italisht “certezza” Diodati, Nuova Riveduta; në shqip “siguria” ABS, SB, Dervishi. Ndërsa në kuptimin objektiv, në anglisht është përkthyer me “substance” KJV/NKJV dhe vers. interlineare McRaynolds, Green, “substantiating” Darby, “realisation” NAB, LEB dhe vers. interlinear Lexham, “reality” HCSB dhe vers. interlinear Marshall, Lexham, “can guarantee” NJB; në latinisht “substantia” Vulgata; në italisht Paoline “garanzia”, vers. interlinear Beretta “realtà”; në shqip “themel” Kristoforidhi, “mënyrë pasjeje” DSF. Pra, siç mund të shihet, përkthimi i këtij termi këtu është çështje interpretimi.

Sa i përket kuptimit subjektiv, duke iu referuar leksikonit BDAG, ai jep 4 kuptime për emrin ὑπόστασις [$upostasis], por në lidhje me kuptimin subjektiv “assurance” [siguri] apo “confidence” [bindje] thotë: “Kuptimet ‘confidence’, ‘assurance’ (të bazuara te LXX [Rut. 1:12; Psa. 38:8; Ezek. 19:5], ku ajo përkthen תִּקְוָה [t!qw*H] etj.), të parapëlqyera nga Melanktoni dhe Luteri (po ashtu Tyndale dhe NRSV, por jo KJV) për Heb 11:1, kanë gëzuar shumë përkrahje, por duhen eliminuar, ngaqë shembuj të tyre nuk gjenden”. Po ashtu H. W. Hollander (në Exegetical Dictionary of the New Testament, vëll. 3, f. 407) vëren se “Përdorimi [me kuptimet] ‘confidence, trust’ nuk mund të dokumentohet, përfshirë rastet kur ὑπόστασις [$upostasis] është përkthim i hebraishtes t!qw*H apo Toj\l\t (‘shpresë’; Rut. 1:12; Psa. 38:8 LXX; Ezek. 19:5)”.

Megjithatë, studiues dhe përkthime të ndryshme, duke filluar me Luterin, kanë mbështetur një kuptim subjektiv të termit, pavarësisht se të gjithë etërit e kishës e kanë interpretuar ὑπόστασις [$upostasis] me kuptim objektiv. Në lidhje me këtë çështje Helmut Köster (në Theological Dictionary of the New Testament, vëll. 8, f. 586) shprehet: “Ndërsa e gjithë ekzegjeza patriste [e etërve të kishës] dhe mesjetare presupozonte që ὑπόστασις [$upostasis] duhet përkthyer substantia dhe duhet marrë në kuptimin οὐσία [ousia] [“qenësi, pronësi’], përkthimi i Luterit futi një element krejtësisht të ri në të kuptuarit e Heb. 11:1. Besimi shihet tani si personal, si bindje subjektive. Ky interpretim ka sunduar thuajse plotësisht shtjellimin protestant të pjesës dhe ka ndikuar fuqishëm ekzegjezën katoliko-romake. Ai ka pasur, gjithashtu, një efekt të gjerë. Megjithatë, nuk ka dyshim se ky kuptim klasik protestant është i pambështetshëm”. Në këtë drejtim edhe Ceslas Spicq (në Theological Lexicon of the New Testament, vëll. 3, f. 422-423) vëren se “Komentarët e etërve të kishës dhe autorët e mesjetës ndoqën këtë linjë interpretimi: besimi përmban substancën e jetës së përjetshme, që është prima inchoatio (fillesa e parë) e objektit të shpresës. Ai tashmë e zotëron atë shpresë, ndoshta vetëm në mënyrë të dobët, por gjithsesi në esencën e saj të vërtetë”. Së fundi, William Lane (në Hebrews 9-13, Word Biblical Commentary, [Dallas: Word Incorporated, 2002], Vol. 47B, f. 325) bën këtë koment në lidhje me kuptimin e ὑπόστασις [$upostasis] këtu: “Një vështrim i të dhënave gjuhësore për kuptimin e termit në kohën kur u shkrua Hebrenjve, demonstron se ὑπόστασις [$upostasis] përcaktonte një realitet të prekshëm në kontrast me diçka thjesht të dukshme… Zhvillimi i mëtejshëm i ὑπόστασις [$upostasis] në literaturën patriste greke, dhe veçanërisht në interpretimin e Heb. 11:1, konfirmon karakterin objektiv të fjalës… Ky është interpretimi i përgjithshëm patristik i shprehjes te Heb. 11:1. Megjithëse është e vështirë të jepet me një fjalë të vetme në anglisht, gama e ngjyrimeve të ὑπόστασις [$upostasis], është e domosdoshme që kuptimi objektiv i termit të paraqitet në përkthim… Përkthime si ‘confidence’ [bindje] apo ‘assurance’ [siguri] janë të pambështetshme, sepse ato i japin ὑπόστασις [$upostasis] një vlerë subjektive që nuk e ka”.

Për këto arsye, por edhe duke pasur bindjen se në të tria rastet ku shfaqet te Hebrenjtë ὑπόστασις [$upostasis] mbart të njëjtin kuptim objektiv si te 1:3 (shih Helmut Köster [në vep. cit., vëll. 8, f. 585]: “Është mirë që pjesët e mirënjohura të ὑπόστασις [$upostasis] në BR [kjo dhe Heb. 3:14] të interpretohen nën këtë dritë [të Heb. 1:3]”), grupi i punës ka arritur në përfundimin se emrat “garanci”, “tapi” apo “përmbajtje”, do të ishin përkthime më të sakta. Veçanërisht tërheqës ka qenë mendimi që ὑπόστασις [$upostasis] të përkthehej me emrin “tapi” për arsyet në vijim. Sipas të dhënave të grumbulluara nga papiruse dhe gjetje të tjera arkeologjike të shekujve të parë, që paraqesin gjuhën e përditshme (koine) të njerëzve të asaj kohë, studiuesit James H. Moulton dhe George Milligan (në Vocabulary of the Greek Testament), shprehen kështu në lidhje me përdorimin e emrit ὑπόστασις [$upostasis] dhe kuptimin e tij te Heb. 11:1: “Këto përdorime të shumëllojshme janë, në pamje të parë, disi hutuese, por në të gjitha rastet qëndron e njëjta ide kryesore e diçkaje që përbën themelin e kushteve të dukshme dhe që garanton një zotërim të ardhshëm. Dhe ngaqë ky është kuptimi thelbësor te Heb. 11:1, ne guxojmë të sugjerojmë përkthimin ‘Besimi është tapia e gjërave që shpresohen’”. Përfundimet dhe sugjerimi i Moulton dhe Milligani-it janë mbështetur më vonë edhe nga Ceslas Spicq, përmes studimit të tij të pavarur të të dhënave jashtëbiblike të përdorimit të termit. Kështu, në bazë të vëzhgimeve të tij, Spicq (në Theological Lexicon of the New Testament, vëll. 3, f. 421) vëren: “Është më e vështirë të përkthehet Heb. 11:1, estin de pistis elpizomenōn hypostasis, ku Vulgata thjesht e transkripton termin në fjalë (‘Fides est substantia sperandarum rerum’) dhe shumë versione moderne e përkthejnë me ‘siguri’ apo ‘bindje e palëkundur’. Por në papiruse, emri në fjalë përdoret zakonisht për pronë, për një të drejtë pronësie… Kështu, një hypostasis është një grumbull dokumentesh që përcaktojnë zotërim, të depozituara në arkiva dhe që provojnë të drejtat e zotërimit; si rrjedhim ajo është një garanci për të ardhmen”. Mbi këtë bazë, Spicq konkludon: “Moulton dhe Milligan kanë të drejtë që e përkthejnë Heb. 11:1 ‘Besimi është tapia e gjërave që shpresohen’. Ky ka qenë edhe interpretimi i Peshitës [përkthimi i Biblës në sirishte]: pyso ‘garanci, provë’. Besimi është një titull pronësie mbi një pronë që është në të ardhmen”. Bazuar në këto të dhëna, edhe leksikoni BDAG e ka shtuar këtë kuptim (duke ndryshuar nga paraardhësi i tij BDAG): “garanci pronësie/të drejte, tapi (Sb 9086 III, 1-11 [104 AD]; Spicq III 423 n. 14; cp. M-M s.v.) Heb. 11:1”. Edhe G. Abbott-Smith, A Manual Greek Lexicon of the New Testament, megjithëse e vendos Heb 11:1 në kuptimin “pandryshueshmëri, qëndrueshmëri, si rrjedhim: siguri, bindje”, duke u bazuar në sugjerimin e Moulton dhe Milligan-it, pohon: “këtu [Heb. 11:1] ndoshta tapi, si diçka që bën realitet apo garanci”. Po ashtu, sugjerimi i Moulton dhe Milligan-it është cituar si mundësi edhe nga A. T. Robertson, Word Pictures in the New Testament.

Si përfundim, grupi i punës, edhe pse ka qenë më i prirë për përkthimin “tapi”, për të mos krijuar pështjellim te lexuesit, ka vendosur që në tekst ta japë me “garanci” dhe ta vendosë me shënim “tapi”, përfshi edhe kuptimet e tjera “përmbajtje” dhe “siguri”.


Hebrenjve 11:1 –  ἔλεγχος [elencos] “provë bindëse”


Emri ἔλεγχος [elencos] është përdorur sinonimisht me ὑπόστασις [$upostasis] dhe ashtu si në rastin e këtij të fundit, edhe për ἔλεγχος [elencos], çështja shtrohet nëse emri është përdorur me kuptim subjektiv apo objektiv. Gjithsesi, duhet mbajtur parasysh se, për shkak të paralelizmit të dy fjalive, nëse njëri është subjektiv, edhe tjetri është subjektiv, dhe anasjelltas, nëse njëri është objektiv, edhe tjetri është objektiv. Përkthimet në gjuhë të tjera (madje edhe versionet interlineare) dhe në shqip janë të ndara si vijon: në kuptimin subjektiv, në anglisht është përkthyer “conviction” ESV, NASB (’95), RSV/NRSV, LSB dhe vers. interlineare Newberry, Douglas; “assurance” NIV; “being convicted” NET; në shqip “bindja” ABS, Dervishi; “njohja” SB. Ndërsa në kuptimin objektiv, në anglisht është përkthyer “evidence” KJV/NKJV, NAB dhe vers. interlinear Green, “proof” HCSB, NASB (’20), LEB dhe vers. interlineare Marshall, Lexham, “prove the existence” NJB; në latinisht “argumentum” Vulgata; në italisht “dimostrazione” Diodati, Nuova Riveduta, “prova” Paoline dhe vers. interlinear Beretta; në shqip “diftim” Kristoforidhi, “tregim” LIM, “mjet të njihen” DSF.

Nga fjalorët dhe leksikonët e konsultuar, asnjë nuk jep për këtë term një kuptim subjektiv. Në të gjitha rastet kuptimi është objektiv: “provë”, “dëshmi”, “dëftim” me qëllim për të bindur apo qortuar/paditur dikë. Aspekti i “të bindurit” apo “të qortuarit/paditurit” është përbërës i nënkuptuar i termit si rezultat apo efekt i synuar, por nuk është kuptimi i tij si “bindje” e brendshme subjektive. Kështu, sipas Friedrich Büschel (në Theological Dictionary of the New Testament, vëll. 2, f. 476): ἔλεγχος [elencos] ka kuptimet: a. ‘provë’, ‘mjet për të provuar’ që synon të bindë dhe të hedhë poshtë, ‘diçka që bind’, ‘hedhje poshtë’”. Pra, synimi “për të bindur” nuk i jep termit kuptimin “bindje e brendshme” si përvojim subjektiv. Prandaj, sipas Büschel (po aty): “Te Heb. 11:1, në karakterizimin e mirënjohur të besimit, ἔλεγχος [elencos] do të thotë ‘provë’ ose ‘bindje’ [persuasion] e jo qortim. Por nuk duhet marrë në kuptimin e një bindjeje subjektive, sepse ky [kuptim] nuk korrespondon me përdorimin e tij”. Në të njëjtin drejtim shkojnë edhe Louw dhe Nida, Greek-English Lexicon of the New Testament: Based on Semantic Domains, 72.8, që për termin japin kuptimin “dëshmi [evidence], normalisht e bazuar në argument apo diskutim, për të vërtetën apo realitetin e diçkaje – ‘provë, verifikim, dëshmi për…’” dhe për Heb. 11:1 sugjerojnë përkthimet: “provë e gjërave që ne nuk mund t’i shohim” ose “dëshmi se ajo që ne nuk mund ta shohim ekziston në të vërtetë”. Edhe leksikoni BDAG jep si kuptim të termit: “akti i të paraqiturit dëshmi [evidence] për të vërtetën e diçkaje, provë, dëshmim [proving]”. Po kur citon këtu Heb. 11:1, jep përkthimin “besimi është një dëshmim (apo bindje rrethgjërash të padukshme = besim do të thotë të jesh i sigurt lidhur me gjëra të padukshme (në kontrast me sigurinë/besimin [confidence] në të përkohshmen)” (nuk është e qartë në rastin e BDAG se pse kuptimi objektiv i termit është dhënë për Heb. 11:1 i barasvlershëm me një kuptim subjektiv! Mos ndoshta sepse sipas autorëve merr më shumë peshë rezultati?). Edhe Moulton dhe Milligan, Vocabulary of the Greek Testament thonë: " ἔλεγχος [elencos] shfaqet [në të dhëna dokumentare jashtëbiblike] = ‘provë’, ‘dëshmi’ ashtu si te Heb. 11:1”. Dhe, së fundi, Helmut Köster (në Theological Dictionary of the New Testament, vëll. 8, f. 856) shënon se “Sa i përket ἔλεγχος [elencos], është e qartë se ai nuk do të thotë mosdyshim subjektiv, as nuk ka të bëjë fare me bindje; ai mban kuptimin objektiv ‘demonstrim’”.

Pra, të dhënat në lidhje me kuptimin e ἔλεγχος [elencos] duket se shkojnë qartazi drejt një kuptimi objektiv si “provë”, “dëshmi”, “dëftues”; kuptimet subjektive “bindje” apo “siguri” (kuptimi “njohja”, që e jep në shqip SB, për aq sa na rezulton, është i pashembullt, përveçse nëse është përdorur me kuptimin “mjet për të njohur” [sikurse DSF]), të ofruara nga disa përkthime dhe të parapëlqyera nga disa komentues, janë më shumë një përshtatje me kuptimin subjektiv që i është dhënë ὑπόστασις [$upostasis] (siç u tha në fillim të këtij shtjellimi, fjalitë janë paralele dhe të dy termat janë përdorur në të njëjtin kuptim objektiv ose subjektiv). Shih, për shembull, Harold W. Attridge dhe Helmut Koester, The Epistle to the Hebrews: A Commentary on the Epistle to the Hebrews. Hermeneia, f. 310: “Disa komentues, duke u përpjekur për të gjetur një term paralel me kuptimin subjektiv të ὑπόστασις [$upostasis] si ‘siguri’, kanë gjetur tek ἔλεγχος [elencos] kuptimin ‘bindje’, por thjesht ky kuptim nuk është në fushën semantike të dëshmuar të termit… Kuptimi bazë dhe i zakonshëm i termit është ‘provë’ apo ‘test’ përmes të cilit diçka përcaktohet dhe verifikohet”.

Duke marrë parasysh sa më sipër, grupi i punës ka qenë i bindur se, sikurse ὑπόστασις [$upostasis], edhe ἔλεγχος [elencos] është përdorur me kuptim objektiv dhe kuptimi “provë” është gjithëpërfshirës edhe për kuptimet “dëshmi”, “argument”, “fakt”, që termi grek i përmban. Nga ana tjetër, duke qenë se termi nënkupton si rezultat apo qëllim “bindjen” apo “qortimin”, apo “padinë” (në varësi të kontekstit), për ta bërë të qartë këtë aspekt, është ofruar përkthimi “provë bindëse”. 

0.0197
2.55 MB
Rreth projektit
Pyetje të shpeshta
Bli Online
Regjistrohu
Shporta
Shënime
Profili
Librat e Biblës
  1. Besëlidhja e Vjetër
  2. Zanafilla
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
    4
    5
    6
    7
    8
    9
    10
    11
    12
    13
    14
    15
    16
    17
    18
    19
    20
    21
    22
    23
    24
    25
    26
    27
    28
    29
    30
    31
    32
    33
    34
    35
    36
    37
    38
    39
    40
    41
    42
    43
    44
    45
    46
    47
    48
    49
    50
  3. Eksodi
  4. Levitiku
  5. Numrat
  6. Ligji i Përtërirë
  7. Jozueu
  8. Gjyqtarët
  9. Ruta
  10. I i Samuelit
  11. II i Samuelit
  12. I i Mbretërve
  13. II i Mbretërve
  14. I i Kronikave
  15. II i Kronikave
  16. Ezra
  17. Nehemia
  18. Esteri
  19. Jobi
  20. Psalmet
  21. Fjalët e Urta
  22. Predikuesi
  23. Kënga e Këngëve
  24. Isaia
  25. Jeremia
  26. Vajtimet
  27. Ezekieli
  28. Danieli
  29. Hosea
  30. Joeli
  31. Amosi
  32. Abdia
  33. Jonai
  34. Mikea
  35. Nahumi
  36. Habakuku
  37. Sofonia
  38. Hagai
  39. Zakaria
  40. Malakia
  1. Besëlidhja e Re
  2. Ungjilli sipas Mateut
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748
    6

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334
    7

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    8

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334
    9

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930
    12

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950
    13

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152535455565758
    14

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536
    15

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839
    16

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
    17

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    18

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435
    19

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930
    20

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334
    21

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546
    22

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546
    23

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839
    24

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051
    25

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546
    26

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475
    27

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566
    28

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
  3. Ungjilli sipas Markut
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435
    4

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041
    5

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243
    6

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556
    7

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637
    8

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738
    9

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950
    10

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    12

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344
    13

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637
    14

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172
    15

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647
    16

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
  4. Ungjilli sipas Lukës
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162636465666768697071727374757677787980
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738
    4

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839
    6

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849
    7

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950
    8

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556
    9

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354
    12

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859
    13

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435
    14

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435
    15

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132
    16

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    17

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637
    18

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243
    19

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748
    20

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647
    21

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738
    22

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162636465666768697071
    23

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556
    24

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253
  5. Ungjilli sipas Gjonit
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536
    4

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354
    5

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647
    6

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162636465666768697071
    7

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253
    8

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859
    9

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657
    12

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950
    13

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738
    14

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    15

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    16

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    17

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526
    18

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    19

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142
    20

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    21

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
  6. Veprat e Apostujve
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142
    6

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
    7

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960
    8

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    9

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930
    12

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    13

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152
    14

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
    15

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041
    16

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    17

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334
    18

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
    19

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041
    20

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738
    21

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    22

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930
    23

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435
    24

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    25

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    26

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132
    27

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344
    28

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
  7. Letra drejtuar Romakëve
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    6

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
    7

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    8

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839
    9

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536
    12

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    13

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314
    14

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
    15

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    16

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
  8. Letra I drejtuar Korintasve
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
    4

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    5

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
    6

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
    7

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    8

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
    9

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    11

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334
    12

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    13

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
    14

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    15

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152535455565758
    16

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
  9. Letra II drejtuar Korintasve
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    4

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    6

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    7

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516
    8

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
    9

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    11

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    12

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    13

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
  10. Letra drejtuar Galatasve
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
    2

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031
    5

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526
    6

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
  11. Letra drejtuar Efesianëve
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    4

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829303132
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233
    6

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
  12. Letra drejtuar Filipianëve
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930
    2

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    4

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
  13. Letra drejtuar Kolosianëve
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    4

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
  14. Letra I drejtuar Selanikasve
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
    4

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    5

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
  15. Letra II drejtuar Selanikasve
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
  16. Letra I drejtuar Timoteut
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
    2

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516
    5

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    6

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
  17. Letra II drejtuar Timoteut
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526
    3

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122
  18. Letra drejtuar Titit
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516
    2

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
  19. Letra drejtuar Filemonit
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
  20. Letra drejtuar Hebrenjve
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314
    2

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516
    5

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314
    6

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
    7

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
    8

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
    9

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728
    10

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839
    11

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940
    12

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    13

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
  21. Letra e Jakobit
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    4

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    5

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
  22. Letra I e Pjetrit
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122
    4

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819
    5

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314
  23. Letra II e Pjetrit
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    2

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
  24. Letra I e Gjonit
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    3

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
    4

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    5

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
  25. Letra II e Gjonit
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
  26. Letra III e Gjonit
    1

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
  27. Letra e Judës
    1

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122232425
  28. Zbulesa
    1

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
    2

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920212223242526272829
    3

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819202122
    4

    Zgjidhni vargun

    1234567891011
    5

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314
    6

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    7

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617
    8

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213
    9

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    10

    Zgjidhni vargun

    1234567891011
    11

    Zgjidhni vargun

    12345678910111213141516171819
    12

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    13

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    14

    Zgjidhni vargun

    1234567891011121314151617181920
    15

    Zgjidhni vargun

    12345678
    16

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    17

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718
    18

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324
    19

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021
    20

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415
    21

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021222324252627
    22

    Zgjidhni vargun

    123456789101112131415161718192021